Friday 17 January 2014

Ibadah Syukuran Pelantikan



TATA IBADAH SYUKURAN ATAS DILANTIKNYA BRIPDA : JOHANNES SIMARMATA DAN DOA PEMBERANGKATAN   Bapak : CP NAINGGOLAN SE, MAP SEBAGAI CALEG DPRD KOTA MEDAN 2014-2019
Sabtu 18 Januari 2014
1.       Bernyanyi KJ  3 : 1, 2  “ Kami Puji Dengan Riang “
1)      Kami Puji dengan riang Dikau, Allah yang besar,
Bagai bunga Trima siang, hati kami pun mekar,
Kabut dosa dan derita , kebimbangan tlah lenyap,
Sumber suka yang abadi, bri sinarmu Menyerap
          (Jemaat Berdiri )
2)      Kau Membri dan mengampuni, Kaulimpahkan rahmatMu
Sumber air hidup ria, Lautan kasih dan restu.
Yang mau hidup dalam kasih, kau jadikan milikMu,
Agar kami menyayangi meneladan kasihMu
( L : Liturgis         ; J : Jemaat )
2.       Votum
L              : Di dalam Nama Allah Bapa, dan Nama AnakNya Tuhan  Yesus Kristus dan Nama Roh      Kudus yang menciptakan Langit dan bumi . Amin. Aku adalah Alfa dan Omega , Firman Tuhan Allah, yang ada dan sudah ada dan akan datang, Yang Mahakuasa
J              :  Bersyukurlah kepada Tuhan sebab Ia baik! Bahwasannya untuk selamalamanya kasih s               etianya
L              : Berbahagialah orang-orang yang berpegang pada Hukum, yang melakukan keadilan di segala waktu
J              : Ingatlah aku, ya Tuhan, demi kemurahan terhadap umatMu, Perhatikanlah aku demi keselamatan yang dari pada-Mu
L              : Tuhan, Engkaulah tempat perteduhan kami turuntemurun, Sebelum gunung-gunung dilahirkan dan bumi dan dunia diperanakkan
J              : Bahkan dari selama-lamanya sampai selama-lamanya Engkaulah Allah Yang Maha Baik, Mahakuasa dan Mahapenyayang Ajarlah kami menghitung hari-hari kami sedemikian hingga kami beroleh hati yang bijaksana
L              : Kiranya kemurahanmu turun atas kami dan teguhkan kami ya Tuhan. Haleluya Kita Berdoa ; Ya Tuhan Allah Kasih setiaMulah yang menghantarkan kami pada awal tahun 2014 ini , Kami bersyukur kepadaMu , Hendaknya Tahun ini menjadi tahun keselamatan bagi kami, tahun kebahagiaaan dan Tahun penuh rahmat, Hari ini kami mau mengucap syukur kepadaMu atas berkatMu pada hambamu Bripda Johannes Simarmata Yang telah dilantik menjadi Bripda pada Tgl 30 Desember 2013 oleh Kapolda Sumatera Utara di Sekolah Polisi Sampali Medan , biarlah kiranya hambamu menjadi Penegak Hukum dan Pengayom Masyarakat yang Taat dan Takut akan Tuhan, dan juga kami mau bersyukur atas hambamu CP Nainggolan SE, MAP Yang selama ini telah mengabdikan dirinya dengan baik sebagai anggota DPRD Kota Medan , Pakailah hambamu ini meneruskan Pengabdiannya bagi masyarakat Kota Medan Periode Mendatang( 2014-2016) Sebagai  Wakil Rakyat yang benat benar mengabdikan dirinya untuk kemuliaanMu , Sebagai persembahan yang hidup dan berkenan kepadaMu. Tuhan Pakailah kami sebagai alatMu, Di Gereja kami Berbakti di Masyarakat kami mengabdi.  Dengarkanlah doa dan permohonan kami ini dalam Nama AnakMu Tuhan Yesus Kristus Tuhan Kami
L+J          : Amin
3.       Bernyanyi KJ : 450 : 1+3 “ Hidup Kita Yang Benar “
1)      Hidup kita yang benar haruslah mengucap syukur
Dalam Kristus bergemar; Janganlah Tekebur
Dalam susah dan senang, dalam segala hal
Aku bermazmur dan ucap syukur; itu kehendak-Nya
3)      Apa arti hidupmu? Bukankah ungkapan syukur,
Karna Kristus, Penebus berkorban bagimu
Dalam susah dan senang; dalam segala hal!
Aku bermazmur dan ucap syukur; itu kehendak-Nya  
4.       Pembacaan Firman Tuhan  Yosua 1 : 7 -9 & 2 Timoteus 4: 7-8 ( L: Litugis; J: Jemaat; BJS: Bripda Johannes Simarmata; CP : CP Nainggolan SE, MAP )
L                      : Hanya, kuatkan dan teguhkanlah hatimu dengan sungguh-sungguh,                                                                       bertindaklah  hati-hati sesuai dengan seluruh hokum yang telah diperintahkan                                                             kepadamu oleh hamba-Ku Musa; janganlah menyimpang ke kanan atau ke                                                          kiri, supaya engkau beruntung, ke manapun engkau pergi.
J                      : Janganlah engkau lupa memperkatakan  kitab Taurat  ini, tetapi renungkanlah                                                                              itu siang dan malam, supaya engkau bertindak hati-hati sesuai dengan segala                                                     yang tertulis didalamnya, sebab dengan demikian perjalananmu akan berhasil                                                      dan engkau akan beruntung
L                      :  Bukankah telah Kuperintahkan kepadamu: kuatkan dan teguhkanlah hatimu?                            Janganlah kecut dan tawar hati, sebab TUHAN, Allahmu, menyertai engkau,                            ke manapun engkau pergi.
BJS                 : Aku telah mengakhiri pertandingan yang baik, aku telah mencapai garis akhir dan aku    telah memelihara iman
CP                   : Sekarang telah tersedia bagiku mahkota kebenaran yang akan dikaruniakan oleh Tuhan, Hakim yang adil, pada hari-nya; tetapi bukan hanya kepadaku, melainkan juga kepada semua orang yang merindukan kedatangan-Nya
L                      : Demikian pembacaan Firman  Allah, Berbahagialah orang yang mendengar Firman Allah serta memeliharanya.
L+J                  : Amin
5.       Doa Syafaat :
6.       Bernyayi  KJ :  363 : 2 “ Bagi Yesus kuserahkan”
2)      Tanganku kerja bagiNya, kakiku mengikutNya
Mataku memandang Yesus yang kupuji Dialah!
Bagi Yesus semuanya! Yang kupuji Dialah!
Bagi Yesus semuanya! Yang kupuji Dialah!
7.       Renungan :  1 Tessalonika 5 : 18
8.       Bernyanyi BE :716 : 1+ 3 “ Dinamamolus sandok ngoluon ( P Persembahan )
1)      Dinamamolus sandok ngoluon, gok do namarsak gale,
Boan sinondang tu na holom i, asa margogo muse
Bahen ma ahu parhiteanMu pasupasuM mabaor ma i,
Ale Tuhanku Patupa ma au, Baen pasu-pasu tu dongan sude.
2)      Ula na denggan tu halak sede, songon binaenNa tu ho,
Ingot urupi luhut na gale, gabe parholong ma ho
Bahen ma ahu parhiteanMu pasupasuM mabaor ma i,
Ale Tuhanku Patupa ma au, Baen pasu-pasu tu dongan sude
( Jemaat Berdiri )
9.       Pengutusan
L                              : Kamu adalah  Garam dunia, jika garam itu menjadi tawar dengan apakah ia           di asinkan ? Tidak ada lagi gunanya selain dibuang dan di injak orang
J                              : Ya Tuhan Jadikanlah kami menjadi garam dunia , orang orang yang tidak bisa dibeli, yang perkataan perkataannya bisa diandalkan yang lebih menghargai karakter daripada kekayaan
L                              : Kamu adalah Terang dunia. Kota yang terletak diatas gunung tidak mungkin akan tersembunyi
J                              : Ya Tuhan Jadikanlah kami menjadi Terang dunia, orang-orang mempunyai pendapat sendiri dan berkemauan keras, yang lebih besar dari jabatan kami, Yang jujur terhadap soal-soal yang kecil maupun besar, yang tidak mengadakan kompromi dengan kejahatan , yang tidak hanya memikirkan kepentingan kami sendiri , dan yang dapat berkata “Tidak” dengan tegas walaupun dunia berkata “ya”
L                              : Perbuatlah Demikian dan ketahuilah “ Aku menyertai kamu senantiasa sampai akhir zaman “ Amin
L                              : Doa Persembahan / Doa Bapa Kami/ Berkat     
L+J                          : Menyanyikan Amin – Amin-Amin

ADAT BATAK

PANGHATAION DI ULAON PAMULI BORU/PANGOLIHON ANAK


Ulaon pamuli boru manang pangolihon anak nunga jot-jot taadopi manang taulahon. Adong do ruhut-ruhut, tahapan, proses ni angka ulaon di si. Molo nasomal adong dua istilah di ulaon i ima: Alap Jual dohot Taruhon Jual. Alap jual namarlapatan ulaon pesta (unjuk) di pihak parboru. Pihak parboru ma na manghobasi sude na hombar tu ulaon pesta. Taruhon jual lapatanna ulaon pesta di pihak paranak jala namanghobasi angka na hombar tu ulaon i.
Ulaon alap jual manang taruhon jual saguru tu dos ni roha (kese-pakatan) ni pihak parboru dohot pihak paranak do i. Nian adong do deba parboru na so bersedia pamulihon boruna molo so dialap jual. Hape sasin-tongna ulaon alap jual manang taruhon jual sarupa manghorhon tu na denggan do i molo dipatupa sian do ni roha.

Rumang dohot tahapan ni ulaon pamuli boru manang pangoli anak na somal diulahon di tano parserahan on, tarlumobi di Jabotabek, hira songon on ma:
1.      Hori-hori dinding,
2.      Patua hata dohot Marhusip (Mangarangrangi),
3.      Partumpolon,
4.      Martonggo raja/Marria raja,
5.      Sibuha-buhai,
6.      Pamasu-masuon,
7.      Marhata sinamot dohot ulaon unjuk,
8.      Paulak une/maningkir tangga.
I ma nasomal taida diulahon di Jakarta sekitarna on. Taringot tu pangatusion di tahapan ni ulaon pinatorang do di tulisan on. Alai songon naung taboto tangkas, ulaon adat-paradaton ni hita Batak Toba, sifatna dinamis mangihut-ihut perkembangan di zaman. Molo tung pe adong hata ni natua-tua na mandok:
Ompu raja di jolo martungkot sialagundi.
Adat napinungka ni ompunta naparjolo,
diihuthon angka na di pudi,
alai gabe adong do niida sian angka dongan na mandok songon on:
Ompu raja di jolo martungkot sialagundi,
Adat napinungka ni ompunta na parjolo,
dipaune-une na di pudi.
Nuaeng sahat ma hita tu lapatan dohot pangantusion taringot tu rumang ni ulaon i.

A.      MARHORI-HORI DINDING
Molo dung masitandaan jala masihaholongan si baoa dohot si boru, dipaboa ma i tu angka natua-tuana. Disuru natua-natua ni par-anak ma manang na piga halak boruna manopot boru ni parboru songon na masitandaan, huhut manghata-hatai taringot tu angka sangkap nasida. Di tingki on, olo na ma gabe langsung pihak paranak rap dohot pamoruonna mandapothon pihak parboru.
Di ulaon marhori-hori dinding ndang mardalan do pe adat-paradaton. Alai somalna diboan paranak do songon buah tangan nasida, i ma berupa lampet, kue manang buah-buahan. Prinsipna hira masipasahatan pangidoan do paranak dohot parboru, i ma taringot tu rumang ni ulaon, godang ni sinamot, godang ni ulos, godang ni undangan, dohot angka na asing. Hira sian panghataion na marhori-hori dingding on do dasar ni panghataion di ulaon na mangihut. Lapatanna, angka dos ni roha ni hasuhuton do tarida di son. Jala molo dung adong dos roha nasida, ditontuhon ma sada ari (tingki) asa ro paranak laho patua hata dohot marhusip (mangarang-rangi).

B.     PATUA HATA DOHOT MARHUSIP
Ala
naung dos roha ni paranak dohot parboru, di ari naung ditontuhon, ro ma paranak dohot manang piga uduranna (dongan tubuna, boru, bere) mandapothon parboru. Diboan do di si sipanganon na marsaudara jala tangkas do i dipasahat dohot dihatahon lapatanna tu parboru. Parboru pe dipatupa do dekke laho sipasahatonna tu paranak. Di ulaon i, dijou parboru do manang piga dongan tubuna, boru dohot berena, songon i dongan sahuta.

Dung sidung marsipanganon dipungka ma panghataion. Na parjolo, di sungkun parboru ma taringot tu tudu-tudu ni sipanganon naung pinasahat ni paranak tu nasida. Dialusi paranak ma, jala tangkas ma didok surung-surung ni parboru ma i. Ditorushon ma muse panghataion, ima na masitariparan hata, lumobi di pangidoan ni paranak di naro nasida patua hata. Molo dioloi jala digabehon parboru di napatua hata i, pintor mangido jala mangelek ma muse paranak asa ditingkathon nian panghataion tu marhusip mangarangrangi.
Molo dung dioloi jala digabehon parboru tu ulaon namarhusip, dilehon ma tingki dohot kesempatan tu paranak laho patolhashon, manariashon angka sangkap pangidoan nasida.

Parjolo, dipangido paranak ma bentuk ni ulaon (alap jual manang taruhon jual) dohot ulaon sadari. Paduahon, ima taringot tu somba ni uhum, somba ni adat, sinamot ni boru: Misalna, didok sahali mangelekhon, sahali manombahon, dalam bentuk sinamot sitombol rambu pinudun dohot angka pangidoan na asing dope. Molo dung singkop jala dapot dos ni roha di angka rumang ni ulaon i, digabehon parboru ma i.
Dung i muse dilehon parboru do kesempatan tu paranak laho pasahathon pangidoan nasida, i ma taringot ulos herbang si jaloon nasida sian parboru muse di ulaon unjuk. Taringot tu bilanganna, unang ma lobi nian sian 17 bulung.

Jadi molo dung denggan mardalan sude na i, mardalan ma muse ingot-ingot, ima berupa hepeng sian paranak dohot parboru laho dibagi-bagihon tu angka tuturna na ro di ulaon patua hata dohot marhusip i. Lapatanna, asa ingot nasida saluhutna di angka rencana ni ulaon naung ditolopi nasida. Jala laos mangihut ma dipangido asa ditanda nasida kedua calon penantin. Calon pengantin baoa manjalangi pihak parboru, calon pengantin boru manjalangi pihak paranak.

Hira-hira songon i ma rumangna dohot pangantusion tusi. Taringot tu ruhut ni panghataion pinatupa do di buku on asa ummura muse ulahononta.

C.     PARTUMPOLON/MARTUMPOL
Partumpolon (parpadanan) ulaon parhuriaon do on. Ndang apala pinatorang be on, ala tangkas do taantusi hira-hira lapatan dohot tujuan ni partumpolon i. Naporlu sipingkiranta ima taringot tu angka ise do na laho sigokhononta tu ulaon partumpolon i.

Molo nasomal taida, sahat do tu horong ni angka hula-hula dohot tulang. Hape somalna muse taulahon di Jabotabek sekitarna, dung sidung acara partumpolon di gareja pintor diuduti do tu ulaon martonggo raja manang marria raja. Adong na deba laos di aula manang di gedung dipatupa ulaon martongo raja manang marria raja, alai adong do na mangulahonsa di bagas ni parboru manang paranak, saguru tu situasi dohot kondisi ni hasuhuton do i.
Sungkun-sungkun tu hita, beha molo dung sidung partumpolon langsung dipatupa ulaon marhata sinamot manang didok pudun saut. Alana di tingki i, nunga hira lengkap undangan sian angka tutur, songoni sian horong ni hula-hula dohot tulang. Alai margeser (berubah) ma muse ari (tingki) na martonggo raja manang marria raja.

Nunga adong di Jakarta dohot nahumaliangna on mangulahon ulaon marhata sinamot (pudun saut) dung sidung acara partumpolon, alai saguru ma i tu dos ni roha ni hasuhuton paranak dohot parboru.

D.     MARTONGGO RAJA – MARRIA RAJA
Molo didok martonggo raja manang marria raja, na marlapatan do i mangido pangurupion, panuturion di angka na mardongan tubu, boru, bere, dongan sahuta, molo marulaon pamulihon boru manang pangolihon anak. Disubut jala dibuat suhut do roha ni angka tutur asa rade jala dohot nasida berpartisipasi di ulaon I hombar tu ruhut-ruhut ni paradaton, jala hira di tingki on ma dibagihon (didistribusihon) undangan tu angka tutur.

Dipatupa hasuhuton di si sipanganon. Jala molo tung adong pe dipatupa di si tudu-tudu ni sipanganon hira jambar ni adopan (jambar bersama) do i. Di tingki on ma sude dihatai angka persiapan ulaon, Raja Parhata, dohot angka na porlu di ulaon i jala ise namangulahon (pembagian tugas).

Pinatorang ma jolo saotik taringot tu pangantusion martonggo raja dohot marria raja. Molo di ulaon alap jual –lapatanna ulaon di alaman ni parboru– pihak parboru ma na mambahen martonggo raja, di paranak marria raja. Sebalikna, molo di pihak paranak ulaon (taruhon jual), dipamasa paranak ma ulaon martonggo raja, jala parboru mambaen marria raja.

E.     MARHATA SINAMOT
Marhata sinamot, i ma puncak ni ulaon paradaton di na pamulihon boru manang pangolihon anak. Angka rumang dohot pangkataion di ulaon i dipatupa do di buku on songon pegangan di hita. Namarhata sinamot di buku on ima namarhata sinamot na dipasada dohot pesta unjuk dung sidung pamasu-masuon sian gareja, songon naung somal taida jala taulahon di Jakarta dohot nahumaliangna.

Nian godang do angka sungkun-sungkun taringot tu ulaon na marhata sinamot nadipasada dohot pesta unjuk. Sipata lucu manang erget di bagasan roha, molo nirimangan jala piningkiran ruhut-ruhut ni ulaon paradaton i. Misalna, pengantin nunga dipasu-pasu resmi di gareja, ruhut jambar dohot ruhut paradaton nunga adong naung mardalan, hape so marhata sinamot dope. Namarhusip (mangarang-rangi) ndang na marhata sinamot dope. Alai, gabe sada keputusan dos ni roha ni parboru dohot paranak do i siboanonna di na marhata sinamot.

Nian muse molo tarimangi do rohanta, gabe songon sandiwara nama angka panghataion di na marhata sinamot i. Alana, sude ruhut dohot rumang ni angka ulaon nunga sian dos ni roha ni parboru dohot paranak. Molo tung pe mardalan pinggan panungkunan jala masitariasan angka panghataion, songon na pahantushon nama i jala asa tung tangkas dibege angka tutur loloan natorop, lumobi sian angka hula-hula dohot angka tulang ni parboru dohot paranak. Hombar tu si, sangat berperan ma di son parhata (Parsinabung) ni kedua pihak asa mangolu jala uli tarida angka ruhut ni panghataion, songon i di angka elek jala somba maradophon hula-hula dohot tulang, manat di namardongan tubu, dohot di angka ruhut ni partuturan.

F.                  SIBUHA-BUHAI

Ulaon sibuha-buhai ima naparjolo diulahon di manogot ni ari pesta (unjuk), baik di ulaon alap jual manang taruhon jual. Jala tangkas do i dihatai/disepakati parboru dohot paranak di tingki na marhusip. Ulaon adat do on jala tangkas do diboan paranak sipanganon namarsaudara tu bagas ni parboru. Songon i sian parboru dipatupa do dekke di si jala tangkas dihatahon dohot dipasahat tu paranak. Sibuha-buhai dipatupa sogot manogot i andorang so borhat tu gareja jala mangido tangiang tu Tuhanta asa tiur-tiur ulaon i, suang songon i do di angka na mamuhai partuturon asa gabe jala horas-horas muse, songon hata ni natua-tua namandok:
Sinuan bulu sibahen nalas
Sinuan partuturon sibahen nagabe jala horas

Di ulaon sibuha-buhai on biasana suhut parboru mangalehon upa-upa tu boru dohot calon helana, marhite sipanganon dohot dekke di ginjang ni pinggan pasu, namarlapatan asa gabe sada uduran, sada pingkiran, sada keluarga na denggan nasida, si sada roha di keluarga nasida muse, jala biasana inang ni boru muli do pasahathon i.

G.                PAULAK UNE DOHOT MANINGKIR TANGGA

Molo didok paulak une, ima nahombar tu ulaon sadari, jala mardalan do adat-paradaton di son. Dipatupa paranak do sipanganon laho pasahatonna tu parboru. Songon i sian parboru, dipatupa do dekke dohot boras sipir ni tondi sipasahaton-na tu paranak. Ima boanon nasida tu bagas na be. Alai porlu do botoon jala ingotonta, andorang so ulaon napaulak une, jolo mardalan do olop-olop dohot namarhata sigabe-gabe.

Paulak une on ma hira pangujungi ni ulaon di ulaon unjuk nasomal dipatupa di tingki on. Jala muse somal do diulaon on mardalan upa panaru didok, napinasahat ni paranak tu boru ni parboru, suang songon i molo adong angka hepeng pasituak natonggi sian paranak tu natua-tua ni parboru.

Na porlu sibotoon dohot siingoton di ulaon adat paradaton ulaon sadari i ma paulak une manang maningkir tangga i ma:
  1. Molo ulaon alap jual (ulaon di parboru) ulaon sadari digoari ma i paulak une,
  2. Molo ulaon taruhon jual (ulaon di paranak) ulaon sadari digoari ma i maningkir tangga.

Catatan Taringot tu cara-cara ni paradaton di na pangoli anak dohot di na pamuli boru

LAPATANNA UMBAHEN SADA PUNGGUAN


PUNGUAN NI SADA-SADA MARGA DI BANGSO BATAK dung Kemerdekaan ni Bangso Indonesia
Dung di proklamirhon kemerdekaan ni Bangso Indonesia di tanggal 17 Agustus 1945 mansai las situtu do roha ni Bangso Batak jala marsitutu mangalehon roha, pikiran, gogo laho manungkolnungkoli kemerdekaan i marhite hasadaon laho mangalele bangso penjajahi sian tano Batak khususna dohot sian sude tano ni Bangso Indonesia pada umumna. Ndang marnamimbar, sude do parsidohot, marhite na langsung dohot tu porang mangalo penjajah, marhite pingkiran dohot sibahenon mangurupi perjuangani songoni marhite angka sibahenon naasing pen a boi manungkoli kemerdekaani.
Tarida do I antong sian ende natarbege ditingki i, Di Tapanuli Pemuda siap berbakti Tanda setia Tanha Air sejati Semangat disinari, Daulat Raja Batak yang sakti Di Medan perang memberi bakti patut mencabut pedang jenawi. Semangat Batak, Semangat Garang Berpantang pulang sebelum kita menang Penjajahan ditentang, maju kita berperang Tanda setia, kepada Negara Siap sedia mengorbankan jiwa Dibawah pimpinan Soekarno yang mulia Hiduplah Indonesia Merdeka.
Marhite porang kemerdekaani, lam tarbarita ma habaranion dohot parsidohot ni Bangso Batak merebut kemedekaani, di Tano Batak sandiri, Medan Area-Tembung, Bandung Lautan Api, angka na rap dohot Presiden Soekarno ditingki i, gabe balga situtu ma roha ni Bangso Batak natading di huta, tarbuka ma roha dohot pikiranna, jala ganup ripe marsinta-sinta tu hamajuon ni ankhonna.
Dung denggan sude mardalan pamarentahan ni Bangso Indonesia, sada do natubu di pongkiran ni Halak batak i ma: Pasingkolahon Anakhonna.: dipardukhet-dukheti Halak Batak ma sian sude gogona asa boi pasingkolahon anakhonna tu na lobi timbo, jala dimulanana di Kabupaten paling timbo ma sahat tu tingkat SMP, molo tu tingkat SMA ingkon dipaborhat ma tu huta naung adong SMA jala molo di namaradong dipaborhat ma anakhonna dung tammat SMP manguduti tu Pulo Jawa. Ala di mulanai ndang adong dope di Sumatera tingkat Universitas, dung tammat anakhonna sian SMA diusahahon ma asa diuduti anakhonna marsingkola di Universitas na adong di Jawa.
Disamping ni angka anakhon parsingkola, godang ma muse anakhon ni Halak Batak na borhat mangaranto laho manguduti ngolu marhite namandiori parkarejoan di Pulo Jawa, dohot Kalimantan.
Dipasu-pasu jala diramoti Debata do parserahan ni Bangso Batak i. Boi dohonon tung sude do Halak Batak na haruar sian Tano Batak dapot ngolu-ngolu songoni nang di hagabeon marhite di parsaripeon nasida dung dapotsa ngolu-ngoluna, jala siala ni i lam godang ma Pomparan ni Marga Batak mian di tano sileban.
Dung lam godang sada-sada Marga di sada luat, godang ma nang angka sipatupaon di angka paradaton ditonga-tonga ni parsaripeon ni Halak Batak, Adat di Pardongan Saripeon, Adat di tingki adong na monding, tubu ma pingkiran ni sada-sada Marga mambahen Parpunguan.
Dimulanai di tano pangarantoan on, ala sipata ndang haru godang dope sasa-Marga, dipatupa ma Pungun di nasida Punguan ni na-sangkambona, ibaratna manang piga-piga ompu naung masihunti Margana, Goar ni Punguan nasida dibuat ma sian ginjang. (songon contoh: Punguan Pomparan ni si Opat Pisoran; di si ma Pomparan ni Raja Nabarat, Raja Panggabean, Raja Hutagalung dohot Raja Hutatoruan).
Jala lam tu dengganna angka parsaorani, marture ma angka punguan di sada-sada Marga jala dibahen ma goarna : PUNGUAN POMPARAN NI SI RAJA ……… (Marga) DOHOT BORUNA SE…………(Huta)
AHA DO LAPATNANNA UMBAHEN DIPATUPA SADA PUNGUAN ??
PUNGUAN marlapatan do i : papunguhon asa sada inganan, PUNGUAN PARMARGAON : marlapatan do i papunguhon sada-sada haturunan/Marga nasangkambona. Jala dimulanai, maksud dohot tujuan ni Punguan ima asa sis. ada tahi sisada gogo/masitungkol-tungkolan dinalaho mangulahon par-Adaton ditonga-tonga ni Marga nasida (di kemajuan ni teknologi dari-ari naparpudi adong ma sian punguan ni Marga namanambai ulaon ni punguani songon namambahen Yayasan manang Arisan d.n.a.)
Aha do Ulaon ni Pangurus ni Punguan: I ma sipature narundut, sipatio nalitok, sipadirgak naunduk, sipajongjong nagale, masiurupan, dibagasan holong ni roha, manogu-nogu ruas asa sude mardomu dibagasan hasadaon disude angka ulaon tu hadengganon.
Siala ulaon sisongon nanidok di ginjang i, ulaon naborat do ulaon ni pangurus ni punguan, ingkon lehononna rohana, gogona, tingkina, di kehidupan sosial ni ruas ni punguani, parbahul-bahul nabolon, sisada roha dohot pardijabuna, Khusus jala tersendiri do anggo Punguan Par-Margaon, nang pe adong dipatupa Anggaran Dasar dohot Anggaran Rumah Tangga songon kelengkapan ni Punguan alai ndang identik Punguan Parmargaon dohot Punguan manang Organisasi naadong di Masyarakat.

USUL ADAT TARUHON JUAL


Asa mulak tu dasar ni ADAT Ulaon Taruhon Jual ni-usulhon do songon on pelaksanaanna:
01. Na ro do Rombongan ni Parboru rap dohot sude Sisolhotna dohot Boru Muli tu huta ni Paranak.
Molo tar dao do Huta ni Parboru tu Huta ni Paranak, paradeon ni Paranak ma Jabu parbornginan di nasida. Molo adong do Jabu ni Dongan Sabutuha ni Parboru di hutai, tarjumolo doi dihubungi Parboru asa adong inganan haborhatan nasida di hutai.
02. Di-mata ni ulaoni, manogotnai migor do ditaruhon Paranak Sipanganon tu inganan parbornginan ni Parborui Sipanganon marlompan Juhut ima nadigoari Daon Pogu manang hata nuaeng: Sarapan Pagi. Ndang pola rombongan laho manaruhon sipanganoni, sae ma sahalak sian Dongan Sabutuha ni Paranaki nabertugas pasahathon hata ni sipanganoni tu Parboru, anggo namamboan sipanganoni angka Boru ni Paranak ma.
03. Dung sahat di tingkina laho borhat tu Gareja (ulaon Pamasu-masuon) ro ma rombongan ni Paranak rap dohot Anak Mangoli tu bagas Parbornginan ni Parboru jala ma rade Parboru dohot Boru Muli manjalo haroro ni Paranaki. Songon ulaon namarsibuha-buhai alai ndang manghunti Ampang be. Martangiang ma Parboru, tangiang laho borhat tu Gareja jala rap udur ma Paranak dohot Parboru mangundurhon Penganteni.
04. Tangkas do taantusi ia Adat Pamuli Boru Taruhon Jual manang didok doi RAMBU PINUDUN, namarlapatan doi sude: Inganan, Sipanganon, dohot sude haporluan ni Pestai gabe tanggung jawab ni Paranak. Ia Parboru holan mamboan Dengke Simudur-udur dohot Ulos Herbang sipasahaton tu Paranaki
05. Di Inganan Parpestaan: Dung mulak sian Gareja, jala sahat tu inganan parpestaani parjolo ma masuk Penganten dohot Rombongan Suhut Paranak alai anggo Suhut Parboru dohot sude rombonganna/naniontangna ndang dohot dope masuk tu bagas. Dung sude simpan parhundul ni Hasuhuton Paranak dohot angka naniontang nasida, parjolo ma Paranak manggora : Hula-Hula, Tulang, Tulang Rorobot, Bona Tulang, Bona ni Ari, Hula-Hula na-Marhaha-maranggi dohot Hula-Hula ni Anak Manjae masuk tu bagas jala jaloon ni Suhut Paranak ma sude Hula-Hulai dohot tortor.
06. Dung simpan masuk jala hundul sude hula-hula ni Paranak, bersiap ma Suhut Paranak laho manjalo haroro ni Rombongan ni Suhut Parboru. Rap masuk ma Suhut Parboru, Hula-Hula, Tulang, Tulang Rorobot, Bona Tulang, Bona ni Ari, Hula-Hula Namarhaha-maranggi, Hula-Hula ni Anak Manjae ni Parboru, ihut ma muse angka sisolhot naniontang ni Parboru masuk tu bagas dung manggora Paranak. Jadi sahali masuk do sude. Sude nabinoan ni Suhut Parboru dohot Rombongani, Dengke Siuk dohot Boras si Pir ni Tondi dipasahat ma tu Paranak alai anggo Dengke sipasahaton ni Suhut Parboru dipasimpan ma jolo diinganan na denggan paima tingki laho pasahathon.
07. Di Jakarta nataulahon di Pesta Adat Pamuli Boru Taruhon Jual gabe songon ulaon Alap Jual do: Adong do namarsibuhabuhai, dungi di Gedung adong Hak ni Parboru manggora Hula-Hulana asa masuk tu Gedung jala Suhut Parboru muse namanjalo sude nabinoan ni Hula-Hulana.
( Di uhal Sian Buku : Adat Batak/Halomoan Tondang)