Thursday 25 September 2014

TOHONAN SIJAGA TONDI

Buku TOHONAN SIJAGA TONDI
Na ginurithon ni Ompu i Ephorus Pdt.Dr.Justin Sihombing.
Ni haruarhon ni Percetakan HKBP Jl.Kesatria 17 Sibolga.
Taringot tu tohonan sijaga tondi do pangarimpunan ni hata on:
Adong do dua bagianna:
I. Aha pinangido ni tohonan i sian hita?
II. Songon dia do parture ni pangaradotionta di tohonan i?
Antong tatangkasi ma jolo sadasada :
I. AHA PINANGIDO NI TOHONAN I SIAN HITA
“Ia ho ale anak ni jolma, nunga hupabangkit ho bahen parjaga di pinompar ni Israel”, ninna Debata mandok panurirang Hesekiel.
Jotjot dotabege manang taida taringot tu parjaga. Andorang di hapidarion angka ompunta, dibahen nasida do angka parjaga, na ginoaranna”parhal”, angka na gopas marsinjata, jongjong di parik dohot di bahal laho manjaga hutanasida maradophon musu. Marguru tu hadungoon nasida do parhorasan ni pangisi ni huta i. Diangka tingki naung tinontuhon ingkon masijouan do nasida, paboa na dungo be nasida jala paboahon na so adong mara. Ia molo adong ro musu laos masijouan ma nasida, pola gok saringar ni soaranasida do huta i. Hinorhon ni i gabe tarsunggul ma pangisi ni huta i laos marjaga be. Ditingki on; taida do pos ni polisi manang pos ni tentera, disi do parjaga, na ginoar nuaeng “pengawal”, laho manjaga panahopion ni musu. Molo laho hita tu angka kota na balga, idaonta do parjaga di jolo ni angka took na bolon, asa unang ditangko panangko barang sian i.
Tudos tusi do tohonanta, manjaga tondi ni ruas ni huria, na andul umarga sian barang, asa unang ditaban musu manang ditangko panangko. Nunga taboto, sai na maotaot do musu sibolis i songon babiat na marauang mangalului sibondutonna. Ala ni i do umbahen na dilehon Debata sipaingot na gomos on: “Ingkon pasingothononmu do tu nasida hata na binegem sian pamanganku”.
Asa ingkon tangkas do paingotonta angka ruas ni huria maradophon parmaraan na ro sian bagasan dohot ro sian balian, tung ingkon torang do paboaon tu nasida na hinasogohon no Debata.
Ia angka panurirang na di Padan na robi, manojom do Debata tu nasida laho mangalehon parentana, ala so tarsurat dope tingki i hata ni debata. Alai anggo tu hita, ndang be songon i, ai nuga adong di hita Padan na robi dohot Padan na imbaru. Nunga tarsurat disi angka hata sidohonon ni Debata tu hita parjaga dohor Barita na uli sibaritanhonon tu huria. i ma barita taringot tu haluaon sian dosa, sian hamatean dohot sian gomgoman ni sibolis i. Angkup ni i: habadiaon dohot hatigoran na pinatupa ni Tuhan Jesus dohot naung niain ni Debata hita gabe angka anakhonNa. Dibahen i ingkon dohononta do tu angka jolma i, songon pandok ni Apostel Paulus: “Singkat ni Kristus do hami; sai olo ma hamu padengganon tu Debata”. Sipatubegehononhon do piopio ni Tuhan Jesus na mandok: “Ro ma hamu tu Ahu, hamu angka na loja jala na sorat, asa hupasonang hamu”!
Alai molo ditoishon jolma i barita na tabo i, ingkon paboaon do jorbut ni uhum ni sineang roha, songon na tarsurat di Heber 10:26-31:
“Ai anggo tatuntun mardosa dung jolo tajalo parbinotoan di hasintongan i, ndang adong be dapot pelean pasaehon dosa. Uhum na jorbut nama sipaimaon dohot api ni haririmas, siallang angka na mangalo. Sitompas patik ni si Musa ingkon mate do, anggo adong dua manang tolu sitindangi, so siat asi ni roha. Timbang hamu ma: Sadia dumokdok ma uhum mangonai tu jolma, na mandegedegei Anak ni Debata jala na mansoadahon mudar parpadanan, parhitean ni habadiaon nian, jala na manoisi Tondi Parbadia i! Ai tatanda do Ibana, naung mandok: “Ahu do nampuna partubolon; Ahu do mamaloshon!” Dung i muse: “Uhumon ni Tuhan I do bangsoNa!” Jorbutna i, madabu tu tangan ni Debata na mangolu i!”
Dibahen i: Palumba ma angka Naposo bulung, asa unang diagohon asi ni roha na jinalonasida di pandidionna, jala asa sai marsihohot nasida marhaporseaon tu Tuhan jesus, songon naung jinanjihonnasida din a mangkatindangkon haporseaonna nasida.
Palumba ma angka parsidohot di ulaon na badia, asa unang marneang ni roha nasida laho manganhon parpadanan na badia i, ai molo so dipandang daging dohot mudar ni Tuhan i, na mangalap uhum tu dirina do ibana disi.
Palumba ma angka na laho mate, asa unang neang rohana taringot tu angka dosana, alai asa ditopoti jala asa mardenggan dohot alona, binsan sanga dope.
Palumba ma nang angka na burju, asa unang tinggang nasida, alai asa sai hot marsitiopan tu Tuhan Jesus.
Palumba ma angka parjahat, asa dipauba rohana. Ia na ginoar angka parjahat, ndada holan angka pardosa godang, isara sibunu jolma manang pangalangkup. Alai dohot do angka na so olo paubahon rohana, angka na so porsea di Sipalua i, angka na manghalomohon dosa.
Palumba ma angka na sangap dohot na mora, unang holan angka na lea manang na pogos.
Palumba ma angka ruas ni huria, unang sian Kanzel parjamitaan i; alai ringkot do i apa di ulaon seelsorge, dipangkataion paduadua, songon na binahen ni Apostel Paulus. Angkup ni i sai torop do na so ro marminggu, ala ni losokna manang ala ni sahitna. Duansa do i ingkon sitopoton tu jabuna.
Boasa pola ingkon songoni gomos niondolhon pangalumbaon i? ala ni arga ni tondi ni jolma i do, ai Debata sandiri pola do maruari mandok di ayat 11: “Songon sintong na mangolu Ahu, tung na so lomo do rohangku mida hamatean ni halak parjahat i, so ingkon mida hamumulak ni halak parjahat i tumadingkon dalanna i nian asa mangolu ibana”. Di Padan na imbaru dihatindangkon Apostel paulus do: “Dipangido roha ni Debata do, naeng saluhut jolma malua jala sahat mananda hasintongan i”. (1 Tim.2:4). Apostel Petrus mangindolhon: “Dipangido roha ni Debata, unang ma nian mago agia ise, naeng ma tahe saluhutna sahat tu hamubaon ni roha”. (2 Pet.3:9). Na ummarga do tondi ni sada jolma sian sandok portibi on (Mat.16:26), ala tondi ni ganup jolma do na tinobus ni Tuhan marhite mudarNa na badia i. Ala ni i tung na so jadi do parhamudaonta nang tondi ni sasahalak !
Alai asa unang tarsonggot manang tarhirim hita mida jat ni roha ni deba jolma sitogutoguonta, sai na songgop do tu hita insahinsak, tupa dohot pangaleleon. I do Alana umbahen dipaboa Debata hian roa ni pangalaho ni bangso Israel tu panurirang Hesekiel, songon on: “Ale anank ni jolma, Ahu marsuru ho tu halak Israel, tu bangso angka na manggunturi dompak Ahu. Angka na pir bohi dohot na tangkang marroha……” (Bind.2) Na so olo tumagihon ho dohot Ahu….”(Bind.3:7). “Ro be do nasida manopot homarhoronhoron, laos hundul di jolomi bangsongki, asa mananginangi tu angka hatami, alai ndang anggo ulahononna,ai marsipalensem do ia pamangannasida, alai mangihutihut pangomoanna be do anggo rohanasida. Jala ida ma, hira ende arur do ho di nasida, tiar marsoara jala na malo mamiltik parhinaloan, gabe ditangitangi nasida do nian angka hatam, hape nanggo sahalak ndang anggo mangulahon” (Bind.33:31,32). Ia songoni masa di halak Israel najolo, laos masa do songoni nang di tingki on.
Ale angka dongan! Nunga godang tinaringotan, na niigil ni tohonanta sian hita; alai laho pabagashon pangkilalaanta dohot pangantusionta di tohonanta i, tasigati ma jolo rohanta be, manang na songon dia do pangalahonta dohot pangulaonta be marhite angka sungkunsungkun on:
Nunga targoar hota “Parjaga”. Beha tarjujung hita do goar i? – Molo parjaga ingkon dungo do; ndang tarbahenna modom. Behan a dungo do hita sandiri? – Ala naung tadai do haluaon sian pardangolan panatupa ni Tuhan Jesus umbahen tapalumba angka dongan? Polin do barita na uli i tajamitahon? – Taihuthon do bogas ni angka Apostel dohot angka Sipatota huria (Reformator) laho mangalo halumlamon? – Tajaga do asa sai sintong Hata ni Debata pinodahon, jala taramoti do huria maradophon angkapoda haliluon, na sai mandatdati disaburhon sibolis i? Adong do di hita harohaon songon na di Apostel Paulus, nang pe dihosomi halak ibana, dilele, dipabali sian luatna; alai nang pe songon i sai dipangido rohana do anggiat tarpaluansa nasida?
Taulahon do songon nidok ni Apostel Paulus tu huria Epesus: “Ingot hamu ma, na so marpansadian ahu arian dohot borngin tolu taon lelengna paingothon ganup hamu mardongan iluilu”. Taarsakkon do hadosaon ni bangsonta songon panurirang Jeremia, na mangandung sian uhum ni Debata tu bangson, ala ni dosanasida, songon on: “Aut ni gabe aek nian ulungku jala matangku gabe mual pariluiluan, asa hutatangisi nian arian dohot borngin, angka na rage sian boru ni bangsongku”. Pitu ari do padodot mauhom boti jala margudompong Panurirang Hesekiel, di jolo ni ari pangalumbahonna di uhum ni Debata tu bangsona ala ni jogal dohot tangkang ni rohanasida.
Nda nunga jotjot taula angka ulaon na marragam di tongatonga ni huria i songon pangulaon ni masin, mandok: Niula ulaon i sian hasomalan sambaing, so adong pangaradeon manang pamingkirion dohot partangiangon jumolo ?
O, molo tahilala jala taparhatutut do godang ni angka hahuranganta i, holan sada do alus ni sude sungkunsungkun i, i ma tangiang panolsolion dohot elehelekta tu Debata, songon tangiang ni si jalo beo i: “Asi ma roham, ale Debata, di ahu pardosa on”.
II. SONGON DIA DO PARTURE NI PANGARADOTIONTA DI TOHONAN I
Asa nunga taida, ia tohonan sijaga partondion i, i ma tohonan na borat! Molo ringgas hita mangaradoti tohonan i, idapnta do godang ni ambatambat, i ma pangkilalaan di hagaleonta, tanggak manang biar ni roha mandompakhon sipaingoton i, manang ala so patar taida parbue ni ulaonta i, gabe lemba hita manjama ulaon i manang laos mandele. Alai tung na so boi do hita sumurut ai marjea do hita molo so taulahon i, songon na nidok ni Apostel Paulus. “Antong Dia ma sipahinsa manang sipapir tondinta di ulaon i?.
Adong do opat bagian alusna :
1. Siingoton ni rohanta: Na sian Tuhanta do tohonan i. Ndang na sian pingkiran ni jolma paojakhon i, ndang sian parhuaso ni portibi on; alai Debata do na paojakhon i. Torang do i tarida sian pandok ni Debata tu si Hesekiel: “Ia ho ale anak ni jolma nunga hupabangkit ho bahen parjaga di pinompar ni Israel”. Dibagasan hata i do dipahebaheba Debata hagogoon dohot hagaleon. Ai marhite sian na ginoarna si Hesekiel “anak ni jolma”, dipatandahon do tu ibana hagaleonna dohot hametmetonna. Alai marhite hata ‘Ahu” ni Debata dipaboa do habalihanna. (Ndang adong di ayat i tangkas hata “Ahu”, alai molo didok hu-pa-bangkit ho……..…na pinajempek sian hata “Ahu” do “hu” na i). Ia na hinamham ni hata “Ahu” na nidokna dison, i ma De bat a sitompa langit dohot tano on, D e b a t a A n a k, parhuaso di banua ginjang dohot di tano on, - dohot T o n d i P o r b a d i a, selehon habisuhon tu na hurang roha dohot gogo tu na so margellok.
Masa do sipata parsualon taringot tu tohonan Parjamitaon di Barita na uli, ai adong do na mandok: “na pinahebaheba ni jolma do i!” Mangihuthon panindangion ni Surat na badia i, tung Debata sitolu sada i do paojakhon i. Ai songonon do pandok ni Apostel Paulus:
• Di 2 Korint 5 , 18 : Sasudeana i sian Debata do: ai Ibana do padengganhon hita tu Dirina marhite Kristus, jala dilehon do tu hami tohonan pardengganan i.
• Di 2 Korint 5 , 20 : Partonaan ni Kristus do hami, ai na mangapoi do Debata marhite sian hami. Singkat ni Kritus do hami mangelehelek.
• Di Ulaon ni Apostel 20 , 28: Dipatindang Tondi Porbadia i do hami gabe simatamatai, asa diparmahani hamu huria ni Tuhan i.
• Di Epesus 4, 11 : Laos Tuhan Jesus do mangalehon deba gabe apostel, deba panurirang, deba evangelist, deba muse parmahan jala pangajari.
Antong tangkas taida di ayat i, tung sian Debata do tohonanta, jadi tau pahinsa roohanta do i. Sada nari dope sipapos rohanta, laho mandompakhon angka ulaon i. Didok Debata do tu si Hesekiel songoni nang tu hita: “Ida ma, nunga hupapir bohim suman tu bohinasida, jala nunga hupapir pardompahanmu suman tu pardompahannasida i. Nungs hupapir pardompahanmu songon mata intan,umpir, sian batu hian tahe, unang ho mabiar, jala unang tahuton ho maradophon bohinasida.” Antong unang ma hita : “matanggak mida rupa, taroktohon mida bohi”.
2. Paduahon siingotonta laho mangulahon tohonanta, i ma pandok ni Debata di turpuk on : “Hata na binegem sian pamanganHu do sipaingothononmu.” Ndang hapistaran, manang habisuhon, manang pingkiraniba sandiri sijamitahononhon, nang pe songon na tajom i didok roha: alai ingkon hata ni Debata, na so olo salpui i do nang pesega langit dohot tano on. Ingkon Hata ni Debata Pargogo na so hatudosan i do, hata na songon api dohot nanggar na manggargari batu mamak. Ingko hata ni Debta Parasi roha bolon i do, ima taringot tu holong ni rohaNa mida pardosa, na pinataridahon marhite sian pangalehonna di Anakna na sasada i tu hamatean laho pangoluhon na mago. Habisuhon do hataNa i, hagogoon, hatiuron dohot hangoluan, na hinatahonNa marhite sian pamangan ni angka panurirangna dohot angka ApostelNa do marhite sian Anakna sandiri, i ma sijamitahononta !
Alai boha, boi do jamitahononhon hata i nang pe suhar tu rohanta manang hinagangguhon sintongna? Ndang boi. Tung ingkon naung jolo ditolopi panggora ni rohaniba do ; na sian Debata hata i, naung pineopjala pinahusorhusor di bagasan roha, naung hinangoluhon. Beha, boi do tambaan manang buatan na nidok ni hata i, asa domu tu roha ni na jinamitaan i? Tung so boi ! Ai gari songon utusan ni sada kepala Negara, tung na so boi do gandaanna manang huranganna tona ni indukna. Tarsurat do di Pangungkapon 22.18-19: ”Ia adong na manambai tusi tambaan ni Debata ma tu ibana angka haporsuhon, jala molo adong na mamuati, buaton ni Debata ma tohapna di hau hangoluan i?.
Tutu rasirasa nuaeng, ia hata taringot tu silang ni Kristus i, sai na pargasipan do i di halak Jahudi, mandok: di angka “na tigor di rohana”, jala haotoon do i di halak Gorik, mandok: di angka “na pistar di rohana”, jala uap ni hamatean tu hamatean do i di angka na so olo porsea. Alai nang pe songon i, ndang na magopo boti ulaonta, asal ma tu hata ni Debata i pinaojak, dihaporseaon pinahot, di panuruton di parenta ni Debata, Rajanta i niulahon !
Tutu songon na so tarida do parbue ni jamitanta i din a sada on, alai tupa do din a sada an dapot do sipalas roha. Sipata ditulak do jamitanta, alai tupa tubu do i di laonlaon ni arihinorhon ni manang aha na masa tu ibana, na laos pinarhaseangni Tondi Porbadia i laho manondang rohana. Di sada luat na di pulo Nias tarsurat do di tanoman ni sada pandita hata on: “Na laos mangula do do pandita on nang dung mate ibana”. Beha pangalaho ni i? Na mangula do disi pandita I 25 taon lelengna, alai ndang adong na masuk Kristen nanggo sada; alai dung dung mate ibana pintor marrongoman do ro halak tu hakristenon. Jadi didok pandita na manggonti na mate i ma: Ndang binahen ni ulaonku i, tung pangkorhon ni ulaon ni pandita na monding i do. Dibahen I ingkon songon i do surathononhon tu tanomanna. Jadi disi ma jumpang hata na nidok ni Tuhan Jesus: “Na sada on manabut, na sada on manggotil” (Joh.4:37).
Taingot ma huhut bagabaga ni Debata taringot tu hata na jinamitahon: Ai songon hadadabu ni udan dohot ambolas sian langit, jala ndada mulak boti tusi, nda jolo dibornohi tano i jala dipagabe, asa martumburi, jala dilehon boni tu halak panabur dohot roti tu halak na manganhon. Ingkon songon i do hatangki na ruar sian pamanganku, dang mulak boti tu Ahu, ingkon heheonna do lomo ni rohangKu jala manjadi tu na Hutongos (Jes. 55:10-11).
3. Sipapir tondinta laho mangaradoti tohonanta i ma parenta ni Debata na mandok tu panurirang i: “Ingkon sipasingotonmu do i tu nasida sian Ahu”. ‘Sian Ahu’ mandok “Marhite Goarhu” ! paingotonmu nasida. Gari angka utusan ni Raja manang Presiden ni Negara di portibi on, margogo jala marsahala do hatana molo merhitehite goar ni na sangap i ibana, pos do rohana di gogo ni hata pinatolhasna, ai doshon na sangap i sandiri do na mangkuling disi. Lam boha ma molo marhite Goar ni Raja ni angka raja jala ia Tuhan ni angka tuan, na di banua ginjang i hita palumba parjahat? Mandok tu ibana: Songon on do hata ni Jahowa Sitompa ho jala siuhum ho!
Dibagasan hagogoon ni huaso “V o l l m a c h t”, i do panurirang Natan, so mabiar mandok tu raja Daud din a mangalangkup si Betseba jala pabunuhon sinondukna: “Ho do baoa i, na ingkon marutang hosa” Songon i panurirang Elias, barani do mangalumbahi=on jean a ingkon songgop tu raja Ahab dohot tu pangisi ni jabuna ala ni hajahatonna i. Songon i do si Johannes pandidi, ndang mabiar ibana mandok tu Raja Herodes: “Ndang na tama di ho dongan saripe ni anggimi !” Antong molo pasingothon hita ingkon mangasahon Goar ni Tuhan i do, asa margogo manang maesahala lumbalumbanta i.
4. Didok Debata: Molo Ahu mandok tu halak parjahat: ingkon mate do ho ale parjahat, hape ndang marboaboa ho palumba halak parjahat i tumundalhon dalanna i, mate do nian parjahat i dibagasan hajahatonna, alai anggo mudarna sian tanganmu do tungguonku.
Ale dongan, mabiar jala angkahitir do hita umbege pandohan parpudi i. Tung dihatondithon rohanta ma i. Tutu anggo andorang di tano on, boi do ampinanta dirinta maradophon hurianta. Alai molo di ari paruhuman sogot, din a rap jongjong hita dohot ruas ni hrianta di jolo ni habangsa paruhuman i, molo didok nasida manang sahalak na hona uhum i tu hita songon on: “Ho do dipabangkit Debata gabe parjaga, dipasombu ho do ahu modom dibagasan dosa. Diboto ho do hata ni debata, na mandok: na so boi halak na tangkang dohot halak na so olo porsea manean harajaon ni Debata. Diboto ho do na ingkon dohot ahu palumbaonmu mangihuthon tohonanmu jala torang nian patuduhononmu tu ahu Sipalua na sasada i. Alai ndang diulahon ho i, ndang dipardulihon ho ahu. Dipasombu ho do lam tubagasna bugangku binahen ni dosa i, so dililiti ho, gabe ingkon tu banuatoru ahu songon on. Goril ma nuaeng upa ni halosohonmi, ai umbalga do salam sian salangku umbahen na mago ahu”. O, beha ma hansit ni pangkilalaanta pabegebege solsolna i ?
Dibahen i tung marsitutu ma hita mangaradoti tohonanta sian nasa gogo dohot ringgas ni roha. Tung tapangido ma sian Tuhanta di tanggung jawabta na bota on, asa diusehon holongna tu hita, mangonjar hita paingothon parsala “saleleng tardok sadari on”. Ai molo ro borngin, ndang boi be manang ise mangula disi.
Mangkilala borat ni tohonan i, tapangido ma deba dongan sian ruas ni hurianta, angka na leak boi mangurupi hita di ulaon parjagaon i, i ma na palumbahon, maminsang dohot paingothon parsala. Hira sude do hita marmahani huria, na marruas marribu halak: mangihuthon aturanna ingkon ganup halak do i paingotonta. Jadi torop ma sian ruas ni huria i na sahat tu na monding ibana, so hea tapaingot ibana andorang di ngoluna. Adong do deba sian nasida na so boi rot u gareja, isara binahen ni sahit rupani, hape so laho hita manaruhon hata ni Debata tu ibana. Songon dia ma tanggung jawabta disi ?
Dibahen i tung mansai ringkot do dongan pangula, sipangurupi di ulaon na borat on! Ndang dapot hita i manang sian dia na asing, ia so sian ruas ni hurianta sandiri. Molo dapot hita do deba sisongoni, tamba ni ruas Kerkeraad, gabe angka i ma donganta mamparungkilhon haporseaon dohot ngolu habadiaon ni huria i, marsasahalak, gabe ndang adong be na so pinaingot; jadi marhite sian i ma lias hita sian partungguan ni Debata di mudarNa jala mangolu angka ruas na pinasahat ni Debata siradotanta.